Mina protocols - Mạng blockchain tối ưu lưu trữ bằng công nghệ ZKP
Mina Protocols đã sử dụng và vẫn đang tiếp tục nâng cấp phát triển mạng lưới của họ với công nghệ ZKP, cùng review lại dự án này để xem những thành tựu đạt được và tương lai phía trước
* Bài research về Mina Protocol đã thực hiện từ ngày 05/10/2022, giai đoạn đó ZKP vẫn là một nội dung tuy được nhắc đến nhiều nhưng chưa quá nổi bật (tham khảo: https://t.me/raphaelresearch/43). Hôm nay chúng ta sẽ cùng review lại dự án này một lần nữa để xem những thông tin mới trong gần nửa năm qua có gì mới và có tạo động lực phát triển cho dự án hay không?!Đôi nét về Mina Protocol
Mina là một Blockchain Layer-1 dựa trên công nghệ Zero Knowledge Proofs với các Smart Contract được xây dựng bằng ngôn ngữ TypeScript và là giao thức đầu tiên có dung lượng nhỏ chỉ có 22KB.
Mina bắt đầu được thai nghén từ 2017 với cái tên ban đầu là CoDa Protocol, vào 2020 được Rebrand lại và chính thức trở thành Mina Protocol.
Mina mở bán trên Coinlist và trở thành một trong những dự án thành công bậc nhất bán trên nền tảng này.
Blockchain của Mina là một Blockchain Layer-1 sử dụng cơ chế đồng thuận PoS tích hợp zk-SNARKs như một giải pháp nén mã hóa dữ liệu, điều này giúp dữ liệu được lưu trữ một cách cực kỳ ngắn gọn và giữ ở mức dung lượng tối đa 22KB.
* ZK-SNARKs
- Sử dụng các SNACKers để Snapshot đệ quy lại chuỗi khối từ block đầu tiên {n0}
- Sau đó tiếp tục Snapshot lại snapshot trước và chuỗi khối tiếp theo: {n0&1 : n1}
- Tiếp tục Snapshot lại Snapshot trước và chuỗi khối tiếp theo cho đến chuỗi khối mới nhất
Nhờ vậy, mạng lưới cho phép xác nhận Block có hợp lệ hay không bằng cách so sánh với Snapshot trước đó.Lĩnh vực phát triển
Blockchain Layer-1, ZKP, POS, Wallet, Infrastructure
Thông tin tham khảo (cập nhật mới nhất)
Rank CGK: 97 → 69 - https://www.coingecko.com/vi/ty_gia/mina-protocol
Rank CryptoRank: 93 → 69 - https://cryptorank.io/price/mina-protocol
CypherHunter: https://www.cypherhunter.com/en/p/mina/
Messari: https://messari.io/asset/mina
Nhà đầu tư và các vòng gọi vốn
Mina Protocol được nhiều quỹ lớn đầu tư và hỗ trợ:
FTX, ParaDigm, Coinbase, Pantera, Multicoin Capital, Polychain, Circle Ventures, SNZ Holding, DACM, Blockchain Ventures, YBB Foundations, HashKey Capital, SciFi VC, Dragonfly, NGC, IOSG, Signum, LD Capital, .v.v...
Sản phẩm
Mina Mainnet - Chỉ mới xây dựng được hơn 184k Blocks → 232K blocks (ở thời điểm update) , chưa có Dapps chính thức chạy trên đó, hiện tại đang phát triển chủ yếu là công cụ phát triển
ZKApps SDK - Bộ thư viện lập trình hỗ trợ xây dựng ứng dụng trên mạng lưới Mina Protocols.
ZKBridge & ZKEVMs - Cho phép các ứng dụng trên mạng lưới Ethereum có thể tương thích với mạng lưới mà không cần thay đổi nhiều
ZKOracles - Oracles trên mạng lưới và cung cấp, thu thập dữ liệu off-chain (đang xây dựng)
Token
Cung đã có sự thay đổi so với 5 tháng trước
Token name: Mina Protocol
Ticker: MINA
Blockchain: Mina Protocol
Circulating Supply: 697,254,964 MINA (10/2022) → 860,537,029 MINA (03/2023)
Total Supply: 961,862,572 MINA (10/2022) → 1,009,985,212 MINA (03/2023)
Max Supply: ∞
Token Ultilities
Phí giao dịch mạng lưới
Trả thưởng cho các Snarkers
Phần thưởng Stakers
Thanh toán và giao dịch trên các ứng dụng mạng lưới và sàn phi tập trung
Tokenomics:
Backers: 20% (Vesting to 2023)
Foundation: 13.5% (Vesting to 2025)
Coinlist: 7.5% (Vesting to 2025)
Team & Advisors: 23.6% (Đến tháng 2023)
Community and Reward Reserves: 34.8%
On-chain
Số liệu trong 5 tháng vừa qua:
48.500 blocks được tạo mới
1.063.665 transactions với trung bình 8000/ ngày
495 Unique Block producers.
Tốc độ trung bình 250 - 300 block một ngày
Số liệu từ tháng 5/2022 - 10/2022:
47.267 blocks được tạo mới
552.190 transactions
422 Unique Block Producers.
Tốc độ trung bình 250 - 300 block một ngày
Số liệu cho thấy lượng giao dịch tăng lên gấp 2 sau 5 tháng và có thêm 72 Producers mới. Điều này cho thấy mạng lưới có sự phát triển khá tốt
Khối lượng cung lưu hành đã tăng lên, bên cạnh đó kéo theo sự giảm đáng kể của số lượng cung bị khóa:
Giá trị vốn hóa từ tháng 4/2021 đến nay chỉ tăng trưởng nhẹ 150 triệu$ trong khi cung lưu hành tăng trưởng gấp 8 lần. Điều này cho thấy động lực giảm giá đã không còn đáng kể.
Đánh giá
Đánh giá trong bài cũ trên Telegram
Sản phẩm phát triển chậm (khởi động từ 2017 bởi 0(1) Labs, phát triển mạng lưới tên Coda Protocol sau đó ReBrand lại thành Mina Protocol, có nghĩa là 4 năm rồi Mainnet chưa có gì ngoài bộ xương
Tokenomics không đẹp. Backers 20%, Foundation 13.5% rồi lại còn thêm quả Core contributors 23.6% nữa, số token tổ chức ôm quá lớn nhưng giá thì chưa gãy quá mạnh là một điểm khá quan ngại, có lẽ phải chờ tới khi nhóm Backes và Core team release hết rồi đánh giá lại 1 lần
Về giá: Vẫn đang khá cao so với những gì làm được, nhưng lại đỡ được ở khâu gọi vốn: dự án đã gọi vốn được hơn 130 triệu $ và vòng gọi vốn mới đây nhất công bố vào tháng 3 năm 2022 đạt đến 90 triệu $.
Đánh giá mới
Mạng lưới cho thấy sự tăng trưởng thông qua số producers và transactions tăng lên, trong khi gas fee có xu hướng giảm lại → đây cũng là một động lực tăng giá do số token sinh ra sẽ ít hơn trước
Vẫn không tìm thấy thêm thông tin về các sản phẩm trong hệ sinh thái của Mina, mạng xã hội như twitter, discord cũng không thấy có thông báo partners, chủ yếu là các hoạt động tham gia hội thảo, các sự kiện lớn của team founder.
Biểu đồ cung lưu hành, cung khóa và vốn hóa khá đẹp mắt
Giai đoạn tháng 10 kỳ vọng giá có thể về quanh ICO, nhưng giá giảm về khoảng 0.42 thì bật tăng lên, hiện tại vùng tích lũy vẫn đang nằm ở khu vực 0.4 - 0.6
Còn 1 lần Unlocked token khóa của Coinlist, Team & Advisors
